Fondasyon an Pawòl
Pataje paj sa a



LA

PAWÒL

Novanm 1909


Copyright 1909 pa HW PERCIVAL

MWA avèk zanmi

Li pa sanble rezonab ke de oswa plis opinyon kontradiktwa ka dwat konsènan nenpòt ki verite. Poukisa gen opinyon anpil sou kèk pwoblèm oswa bagay sa yo? Ki jan nou pral kapab di ki opinyon ki bon e ki verite a ye?

Abstrè yon sèl verite a pa ka pwouve oswa demontre nan lespri imen an, ni t 'kapab lespri imen an konprann tankou prèv oswa demonstrasyon si li te posib bay li, nenpòt ki plis pase lwa yo, òganizasyon, ak travay nan yon linivè ka pwouve ke yo yon bump ... myèl, oswa pase yon teta ka konprann bilding lan ak operasyon nan yon traction. Men, byen ke lespri imen an pa ka konprann verite a Youn nan abstrè a, li posib yo konprann yon bagay nan yon verite konsènan nenpòt ki bagay oswa pwoblèm nan linivè a manifeste. Yon verite se yon bagay jan li ye. Li posib pou lespri imen an fòme konsa epi devlope li ka konnen nenpòt bagay jan li ye. Gen twa etap oswa degre ki nan lespri imen an dwe pase nan, anvan li ka konnen nenpòt ki bagay jan li ye. Premye eta a se inyorans, oswa fènwa; dezyèm lan se opinyon, oswa kwayans; twazyèm lan se konesans, oswa yon verite jan li ye.

Inyorans se eta a nan fènwa mantal nan ki lide a ka fèbleman wè yon bagay, men se byen kapab konprann li. Lè nan inyorans lespri a deplase nan epi li se kontwole pa sans yo. Sans yo konsa nwaj, koulè ak konfonn lespri a ke lespri a se kapab distenge ant nwaj la nan inyorans ak bagay la kòm li se. Lide a rete inyoran pandan ke li kontwole, dirije ak gide pa sans yo. Pou jwenn soti nan fènwa a nan inyorans, lespri a dwe konsène tèt li ak konpreyansyon nan bagay sa yo kòm distenge soti nan detekte nan bagay sa yo. Lè lespri a ap eseye konprann yon bagay, kòm distenge soti nan kèk bagay la, li dwe panse. Panse lakòz lespri a pase soti nan eta a nan inyorans fè nwa nan eta a nan opinyon. Eta opinyon an se nan sa lespri a santi yon bagay e eseye chèche konnen kisa li ye. Lè lespri a konsène tèt li ak nenpòt bagay oswa pwoblèm li kòmanse separe tèt li kòm yon pansè soti nan bagay la sou ki sa li konsène tèt li. Lè sa a, li kòmanse gen opinyon sou bagay sa yo. Opinyon sa yo pa te konsène li pandan ke li te satisfè ak eta a nan inyorans, nenpòt ki plis pase mantalman mantal la oswa sansib volonte ap okipe tèt yo ak opinyon konsènan bagay sa yo ki pa aplike nan sans yo. Men, yo pral gen opinyon konsènan bagay ki gen yon nati sansib. Opinion se eta kote lespri a pa ka wè yon verite, oubyen bagay la jan li ye a, tankou distenk de sans yo, oubyen objè menm jan yo sanble. Opinyon Youn nan fòm kwayans l 'yo. Kwayans li yo se rezilta yo nan opinyon l 'yo. Opinion se mond lan mitan ant fènwa ak limyè. Li se mond lan nan ki sans yo ak chanje objè melanje ak limyè a ak lonbraj ak refleksyon nan objè yo wè. Nan eta sa a nan opinyon lespri a pa kapab oswa pa fè distenksyon ant lonbraj la soti nan objè a ki projet l, epi li pa kapab wè limyè a kòm distenk soti nan lonbraj oswa objè. Pou jwenn soti nan eta a nan opinyon, lespri a dwe eseye konprann diferans ki genyen ant limyè a, objè a, ak refleksyon li yo oswa lonbraj. Lè lespri a eseye, li kòmanse fè distenksyon ant opinyon dwat ak opinyon mal. Dwa opinyon se kapasite a nan lide a deside kòm diferans ant bagay la ak refleksyon li yo ak lonbraj, oswa yo wè bagay la jan li ye. Move opinyon se erè nan refleksyon an oswa lonbraj nan yon bagay pou bagay nan tèt li. Pandan ke nan eta a nan opinyon lespri a pa ka wè limyè a kòm distenk soti nan opinyon dwat ak sa ki mal, ni objè yo tankou diferan de refleksyon yo ak lonbraj. Pou kapab gen opinyon ki dwat, yon sèl dwe libere lespri a soti nan prejije ak enfliyans nan sans yo. Sans yo konsa koulè oswa enfliyanse lespri a kòm pwodwi prejije, ak ki kote prejije pa gen okenn opinyon dwa. Panse ak fòmasyon nan tèt ou a panse yo nesesè yo fòme opinyon dwat. Lè lespri a te fòme yon opinyon dwat epi li refize pèmèt sans yo enfliyanse oswa prejije lespri a kont opinyon dwat la, epi li kenbe bon opinyon sa a, kèlkeswa si li ka kont pozisyon yon moun oswa enterè pwòp tèt ou oswa zanmi yo, epi rete kole sou opinyon an dwa anvan ak nan preferans nan tout lòt bagay, Lè sa a, lespri a pral pou tan an pase nan eta a nan konesans. Lide a pral Lè sa a, pa gen yon opinyon sou yon bagay ni dwe mele nan opinyon kontradiktwa lòt, men yo pral konnen ke bagay la se kòm li se. Youn pase soti nan eta a nan opinyon oswa kwayans, ak nan eta a nan konesans oswa limyè, pa kenbe sa li konnen yo dwe vre nan prefere tout lòt bagay.

Lide a aprann konnen verite a nan nenpòt ki bagay pa konsène tèt li ak bagay sa a. Nan eta a nan konesans, apre yo fin li te aprann panse ak te kapab rive nan opinyon dwa pa libète nan prejije ak pa kontinye panse, lespri a wè nenpòt ki bagay jan li ye epi li konnen ke li se tankou li se pa yon limyè, ki se limyè a nan konesans. Pandan ke nan eta a nan inyorans li te enposib wè, epi pandan ke yo nan eta a nan opinyon li pa t 'wè limyè a, men kounye a nan eta a nan konesans lespri a wè limyè a, kòm distenge soti nan yon bagay ak refleksyon li yo ak lonbraj ... . Limyè sa a nan konesans vle di ke verite a nan yon bagay li te ye, ke se nenpòt bagay li te ye kòm li se vrèman epi yo pa tankou li parèt yo dwe lè nwasi pa inyorans oswa konfonn pa opinyon. Limyè vrè konesans sa a pa pral fè erè pou okenn lòt limyè oswa limyè ki konnen nan lespri a nan inyorans oswa opinyon. Limyè a nan konesans se nan tèt li prèv pi lwen pase kesyon. Lè sa a se wè, li se paske panse fè lwen ak pa konesans, tankou lè yon moun konnen yon bagay li pa ale nan pwosesis la travayè nan rezònman sou sa ki li te deja rezone sou e kounye a, konnen.

Si yon moun antre nan yon chanm fènwa, li santi l fason li sou sal la epi li ka bite sou objè nan li, epi li kraze tèt li kont mèb an ak mi yo, oswa kolizyon ak lòt moun ki ap deplase kòm vi kòm tèt li nan chanm nan. Sa a se eta inyorans kote inyoran an ap viv la. Apre li te deplase sou sal la je l 'vin abitye nan fènwa a, ak nan ap eseye li se kapab distenge deskripsyon an dim nan objè a ak figi yo k ap deplase nan sal la. Sa a se tankou pase nan eta a nan inyorans nan eta a nan opinyon kote nonm se kapab distenge yon bagay fèbleman soti nan yon lòt bagay ak konprann ki jan pa fè kolizyon ak lòt figi k ap deplase. Ann sipoze ke moun ki nan eta sa a kounye a ap bat tèt li sou yon limyè jodi a te pote ak kache sou moun li, e se pou nou sipoze ke li kounye a pran limyè a epi li flache nan sal la. Pa limen l 'nan sal la li konfonn pa sèlman tèt li, men tou konfonn ak anoi lòt figi k ap deplase nan sal la. Sa a se tankou nonm sa a ki ap eseye wè objè yo jan yo ye tankou distenge soti nan sa yo te parèt devan l 'yo dwe. Pandan ke li flache limyè l 'yo objè yo parèt diferan pase sa yo te ye ak limyè a klere oswa konfonn vizyon l', kòm vizyon nonm lan konfonn nan opinyon konfli nan tèt li ak lòt moun. Men, kòm li examines ak anpil atansyon objè a ki te sou limyè l 'repoz epi li pa detounen oswa konfonn pa lòt limyè nan lòt figi ki ka kounye a ap flache, li aprann wè nenpòt ki objè jan li ye, epi li aprann pa kontinye egzaminen objè yo, ki jan yo wè nenpòt ki objè nan sal la. Se pou nou kounye a sipoze ke li se kapab pa ekzamine objè yo ak plan an nan chanm nan dekouvri ouvèti yo nan chanm lan ki te fèmen. Pa efò kontinye se li ki kapab retire sa ki bloke ouvèti a ak lè li fè inondasyon yo limyè nan sal la epi fè vizib tout objè. Si li pa bouche tou de pa inondasyon an nan limyè klere ak pa ankò fèmen ouvèti a paske nan limyè a ki flux nan ak klere je l 'yo, dabitid a limyè a, li pral piti piti wè tout objè nan sal la san yo pa pwosesis la dousman nan ale sou chak separeman ak limyè rechèch l 'yo. Limyè a ki inondasyon sal la se tankou limyè a nan konesans. Limyè a nan konesans fè li te ye tout bagay sa yo jan yo ye epi li se pa limyè sa a ke se chak bagay li te ye yo dwe jan li ye.

Yon zanmi [HW Percival]